رئیس سازمان نظام مهندسی فارس در گفت‌وگو با «صما»: ظرفیت ۲۰میلیارد دلاری صادرات با جمعیت نیم میلیونی مهندسان/ لزوم رفع انحصار و رانت چند شرکت صادرکننده خدمات مهندسی

سید مرتضی سیف زاده رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس در گفت‌وگو با «صما» همچنین با تاکید بر ظرفیت ۲۰ میلیارد دلاری صادرات خدمات مهندسی با توجه به جمعیت نیم میلیون نفری مهندسان کشور، خواستار رفع انحصار و رانت چند شرکت صادرکننده خدمات فنی و مهندسی شد و گفت: وضعیت اشتغال مهندسان بحرانی است. مشروح این مصاحبه را در ادامه این مطلب می خوانید:

آقای مهندس سیف زاده، شما چندین سال است که در سطح استان و ملی در رابطه با صادرات خدمات مهندسی فعالیت دارید، ممکن است نتیجه اقدامات را بیان کنید؟

بحث صادرات خدمات فنی و مهندسی در سازمان نظام مهندسی ساختمان، چندین سال پیش مطرح شد. در این راستا انرژی زیادی درخصوص اثبات توانمندی اعضای سازمان‌ها مصرف شد و بالاخره در دوره هفتم شورای مرکزی موفق شدیم با حمایت رئیس شورای مرکزی و پذیرش سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، دبیرخانه دائمی صادرات خدمات فنی و مهندسی را در سازمان تهران مستقر سازیم. ارکان این دبیرخانه عبارتند از آقای دکتر مقدم راد به عنوان رئیس، دکتر عابدی دبیر اجرائی، مهندس شمس‌علیزاده دبیر پشتیبانی و اینجانب به عنوان نماینده شورای مرکزی ساختمان که همگی با حکم ریاست شورا منصوب شدیم.

ابتدا برنامه استراتژیک دبیرخانه تدوین شد و به تصویب رسید. در این برنامه اقدامات جدی برای شناساندن توانمندی‌های سازمان نظام مهندسی ساختمان در سراسر کشور در مراحل اولیه فعالیت‌ها در دستور کار قرار گرفت. بر این اساس دو همایش ملی در محل اجلاس سران و استان فارس برگزار شد که در آن نمایندگان دستگاه‌های اجرائی، قوه مقننه و بخش خصوصی به صورت فعالانه شرکت کردند و توانمندی اعضای سازمان برای جامعه تبیین شد.

ما معتقدیم نظریه کارشناسان مبنی بر پتانسیل ۲۰ میلیارد دلاری صادرات خدمات مهندسی را می‌توان با گسترش این امر در کل کشور تامین کرد. تکیه تنها بر صادرات چند شرکت مستقر در تهران که در سال ۹۷ رقم صادرات خدمات ۷۰۰ دلار بود، نشان می‌دهد که باید دولت فکر اساسی کند و انحصار و رانت چند شرکت را از میان بردارد و به فریاد جمعیت نیم میلیون نفری مهندسان توانمند در سراسر کشور توجه کند تا با مشارکت جامعه بزرگ مهندسی سازمان نظام مهندسی ساختمان، بتوانیم به هدف ۲۰ میلیارد دلار صادرات خدمات مهندسی دست پیدا کنیم.

مرحله دوم اقدامات ما در دبیرخانه دائمی، شامل برنامه ریزی استراتژیک آموزش علاقه‌مندان به صادرات خدمات مهندسی بود. در این راستا دوره آموزشی در چهار سطح طراحی شد و به تصویب کمیسیون شورای مرکزی رسید. تاکنون بیش از ۲۰۰ نفر سطح یک آموزش را گذرانیده اند که به زودی سطوح دیگر آموزشی نیز به جامعه مهندسی عرضه خواهد شد تا علاقه‌مندان بتوانند با این فن و جوانب آن آشنا شوند.

مرحله سوم برنامه استراتژیک، بازاریابی در کشورهای هدف است و آموزش دیدگان عملیات اجرائی خود را شروع خواهند کرد. این مقدمه را بیان کردم که همکاران بدانند دبیرخانه دارای برنامه ریزی منسجم در این رابطه است.

توسعه صادرات خدمات مهندسی ازچه جنبه هایی دارای اهمیت است؟

کشورهای پیشرفته جهان چند دهه است که توسعه صادرات خدمات مهندسی را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده اند. ما نیز با فعالیت در این زمینه موفق خواهیم شد تا در مسیر تحقق موارد زیر گام‌های اساسی برداریم.

۱- در صادرات خدمات مهندسی، اشخاص حقیقی و حقوقی ناچارند به منظور رقابت با شرکت‌های توانمند، خود را به علم و دانش فنی روز مجهز کنند. بنابراین ارتقای دانش مهندسی و توسعه علوم کاربردی، جزء لاینفک صادرات خدمات مهندسی است.

۲- رقابت قیمت در بازارهای جهانی بسیار دقیق و حساس است و شرکت در مناقصه ها نیاز به دانش فنی در زمینه امور مالی، توجیه فنی و اقتصادی طرح، امور نیروی انسانی و استخدام، امور حقوقی و… دارد که نیاز شرکت صادرکننده به این موارد کاملا واضح و روشن است.

۳- مهندسی ارزش، بهره وری و برنامه ریزی دقیق نیز از جمله مواردی است که اهمیت توسعه خدمات و ارتقای دانش فنی را بیان می‌کند.

۴ – بحث مهم دیگر آشنا شدن مهندسان با استانداردهای مهندسی است که جزء لاینفک صادرات خدمات مهندسی است. موارد بالا اهمیت توسعه صادرات خدمات مهندسی را نشان می دهد.

لطفا در رابطه با تاثیر توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی بر اشتغال‌زائی مهندسان توضیح دهید.

نظریه کارشناسان و مصاحبه و اظهارنظر مدیران اجرائی، وضعیت اشتغال مهندسان را مطلوب تشریح نمی‌کنند و بحرانی بودن آن را اعلام می‌کنند. ما از همان ابتدا اعلام کردیم با هر پروژه خدمات مهندسی می‌توان ده ها نفر مهندس، کاردان، نیروی کار ماهر و ساده را به کار گرفت.

اگر به کشورهای منطقه، آفریقائی و آسیای میانه توجه کنیم، ملاحظه می‌شود هر ساله ده ها میلیارد دلار پروژه مهندسی در این کشورها ارائه و اجرا می شود. بنابراین با سیاست گزاری مناسب، امکان حضور شرکت‌های ما و جذب ارز خارجی و اشتغال زائی بسیار زیاد وجود دارد. می‌توان گفت صادرات خدمات مهندسی یک ضرورت و راهبرد است.

نقش نمایشگاه‌های خارجی را چگونه با توسعه و رونق صادرات خدمات فنی و مهندسی پیوند می‌زنید.

درصورت برنامه ریزی صحیح و بازاریابی علمی و واقعی، حضور در نمایشگاه‌های خارجی بسیار مهم و اثربخش است. در نمایشگاه امکان آشنایی با پروژه‌ها و اشخاص تبعه کشور میزبان وجود دارد و احتمالا می‌توان پروژه های صادراتی را به صورت مستقل- مشارکت- ساخت، راه اندازی و تحویل و بیع متقابل گرفت و آن را اجرا کرد.

البته در حال حاضر بازاریابی الکترونیک به شدت در جهان تقویت شده و در حال اجرا است؛ اما در کشورهای هدف که اعلام شد، سیستم سنتی بر روابط مدرنیته حاکم‌ است و بر این اساس مذاکرات رودررو ثمربخش خواهد بود. در این زمینه تجربیات بسیاری از همکاران، تاثیرات مثبت برگزاری نمایشگاه های خارجی را تایید می کند.

در خاتمه از خبرگزاری صما کمال تشکر را دارم که سال هاست در زمینه صنعت ساختمان و توسعه خدمات مهندسی به صورت بسیار دقیق و چابک فعالیت می‌کند. انتظار دارم بحث صادرات خدمات مهندسی را جدی بگیریم و به ما کمک کنید تا این مهم را به نتیجه برسانیم.